Một số câu hỏi về ưu đãi người có công
Câu 1. Những đối tượng được hưởng chế độ ưu đãi người có công? Mức chuẩn để xác định các mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi người có công?
Trả lời: Điều 2 của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng quy định đối tượng hưởng chế độ ưu đãi là: Người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng.
Người có công với cách mạng theo quy định tại khoản 1, Điều 2 Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng bao gồm: người hoạt động cách mạng trước 01 tháng 01 năm 1945; Người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng 8 năm 1945; Liệt sỹ; Bà mẹ Việt Nam anh hùng; Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động; Thương binh, người hư¬ởng chính sách như thương binh; bệnh binh; người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt, tù đày; người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế; người có công giúp đỡ cách mạng.
Người có công với cách mạng và thân nhân của họ được Nhà nước và cộng đồng quan tâm chăm sóc và giúp đỡ và tuỳ từng trường hợp được hưởng các chế độ ưu đãi khác khau.
Mức chuẩn để xác định các mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng là 650.000 đồng được quy định tại khoản 1 Điều 1 của Nghị định số 105/2008/NĐ - CP ngày 16 tháng 9 năm 2008 của Chính phủ quy định mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng và khoản 2 Điều 1 của Nghị định này quy định Bảng số 1: Bảng mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng; Bảng số 2: Bảng mức trợ cấp thương tật đối với thương binh, người hưởng chính sách như thương binh; Bảng số 3: Bảng mức trợ cấp thương tật đối với thương binh loại B.
Câu 2. Những hành vi bị nghiêm cấm trong việc thực hiện chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng?
Trả lời: Điều 8 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng nghiêm cấm các hành vi sau: Khai man, giả mạo giấy tờ để hưởng chế độ ưu đãi người có công với cách mạng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền lợi của người có công với cách mạng; vi phạm nguyên tắc quản lý, sử dụng kinh phí bảo đảm thực hiện các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, Quỹ Đền ơn đáp nghĩa; lợi dụng chính sách ưu đãi người có công với cách mạng để vi phạm pháp luật.
Câu 3. Điều kiện, tiêu chuẩn và các chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 và nhân thân của họ?
Trả lời: Theo quy định tại Điều 9, Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007, thì người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 là người được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền công nhận đã tham gia tổ chức cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945.
- Các chế độ ưu đãi đối với người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 bao gồm: Trợ cấp hàng tháng, phụ cấp hàng tháng; bảo hiểm y tế; điều dưỡng phục hồi sức khoẻ; cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình cần thiết; cấp báo Nhân dân; sinh hoạt văn hoá, tinh thần phù hợp; được Nhà nước hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào công lao và hoàn cảnh của từng người.
- Các chế độ ưu đãi khi người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 chết bao gồm: Người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 đang hưởng chế độ ưu đãi quy định tại khoản 2 Điều 9 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007 mà chết thì người tổ chức mai táng được hưởng một khoản trợ cấp và mai táng phí; người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 đã chết mà chưa hưởng chế độ ưu đãi quy định tại khoản 2 Điều Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007 thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần; cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng. Các chế độ ưu đãi thực hiện theo quy định của Chính phủ.
- Con của người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 được ưu tiên trong tuyển sinh và tạo việc làm, ưu đãi trong giáo dục và đào tạo.
Câu 4. Điều kiện, tiêu chuẩn và các chế độ ưu đãi đối với ngư¬ời có công với cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng 8 năm 1945 và thân nhân người có công với cách mạng của họ?
Trả lời: Người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng Tám năm 1945 là người được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền công nhận đứng đầu một tổ chức quần chúng cách mạng cấp xã hoặc thoát ly hoạt động cách mạng kể từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng Tám năm 1945.
- Chế độ ưu đãi của người có công với cách mạng theo khoản 2 Điều 10 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007 bao gồm: Trợ cấp hàng tháng; bảo hiểm y tế; điều dưỡng phục hồi sức khoẻ; cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình cần thiết; cấp báo Nhân dân; sinh hoạt văn hóa, tinh thần phù hợp; hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào công lao và hoàn cảnh của từng người, khả năng của Nhà nước và địa phương.
- Các chế độ ưu đãi khi người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng Tám năm 1945 chết bao gồm: Người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng Tám năm 1945 đang hưởng chế độ ưu đãi quy định tại khoản 2 Điều 10 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007 mà chết thì người tổ chức mai táng được hưởng một khoản trợ cấp và mai táng phí; người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng Tám năm 1945 đã chết mà chưa hưởng chế độ ưu đãi quy định tại khoản 2 Điều 10 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007 thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần; cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng Tám năm 1945 được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng. Các chế độ ưu đãi thực hiện theo quy định của Chính phủ.
- Con của người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến trước Tổng khởi nghĩa 19 tháng Tám năm 1945 được ưu tiên trong tuyển sinh và tạo việc làm, ưu đãi trong giáo dục và đào tạo.
- Người đã được công nhận và hưởng các chế độ ưu đãi quy định tại Điều 9 của Pháp lệnh Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007 thì không thuộc đối tượng áp dụng của Điều 10 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2007.
Câu 5. Liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ được quy định như thế nào?
Trả lời: Theo quy định tại Điều 11 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005, thì Liệt sỹ là người đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế hoặc vì lợi ích của Nhà nước, của nhân dân được Nhà nước truy tặng Bằng "Tổ quốc ghi công" thuộc một trong các trường hợp sau:
a) Chiến đấu hoặc trực tiếp phục vụ chiến đấu;
b) Trực tiếp đấu tranh chính trị, đấu tranh binh vận có tổ chức với địch;
c) Hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt, tra tấn vẫn không chịu khuất phục, kiên quyết đấu tranh hoặc thực hiện chủ trương vượt tù, vượt ngục mà hy sinh;
d) Làm nghĩa vụ quốc tế;
đ) Đấu tranh chống tội phạm;
e) Dũng cảm thực hiện công việc cấp bách, nguy hiểm phục vụ quốc phòng, an ninh; dũng cảm cứu người, cứu tài sản của Nhà nước và nhân dân;
g) Do ốm đau, tai nạn khi đang làm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn;
h) Thương binh hoặc người hưởng chính sách như thương binh quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 19 của Pháp lệnh này chết vì vết thương tái phát.
Liệt sỹ hy sinh trong các trường hợp theo các điểm a, d, đ, g và h được quy định cụ thể tại Điều 3 của Nghị định số 54/2006/NĐ - CP ngày 26 tháng 5 năm 2006 là người đã hy sinh thuộc một trong những trường hợp sau:
1) Chiến đấu, tiễu phỉ, trừ gian, trấn áp phản cách mạng, lùng bắt gián điệp, biệt kích.
Trực tiếp phục vụ chiến đấu: tải đạn, cứu thương, tải thương, bảo đảm giao thông liên lạc, tiếp tế lương thực, thực phẩm, cứu chữa kho hàng, bảo vệ hàng hoá khi bị địch bắn phá;
2) Được tổ chức phân công đi làm nhiệm vụ quốc tế mà chết trong khi thực hiện nhiệm vụ hoặc bị thương, bị bệnh phải đưa về nước điều trị nhưng không cứu chữa được.
Trường hợp bị chết do tự bản thân gây nên hoặc vi phạm pháp luật, vi phạm quy định của cơ quan, đơn vị hoặc trong khi học tập, tham quan, du lịch, an dưỡng, chữa bệnh, thăm viếng hữu nghị, làm việc theo hợp đồng kinh tế, kỹ thuật, văn hoá, giáo dục, lao động thì không thuộc diện xem xét xác nhận là liệt sỹ.
3) Dũng cảm đấu tranh chống lại hoặc ngăn chặn các hành vi gây nguy hiểm cho xã hội là tội phạm được quy định trong Bộ luật hình sự.
4) Dũng cảm làm những công việc cấp bách, nguy hiểm phục vụ quốc phòng và an ninh; dũng cảm cứu người, cứu tài sản của Nhà nước và nhân dân.
5) Do ốm đau, tai nạn trong khi đang làm nhiệm vụ quốc phòng và an ninh ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; khi làm nhiệm vụ quy tập hài cốt liệt sỹ ở vùng rừng núi, hải đảo và ở nước ngoài.
6) Thương binh, người hưởng chính sách như thương binh bị chết do vết thương tái phát trong các trường hợp:
- Suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên chết do vết thương tái phát.
- Suy giảm khả năng lao động từ 21% đến 80% chết trong khi đang điều trị vết thương tát phát tại bệnh viện cấp tỉnh trở lên.
Theo quy định tại khoản 1, Điều 14 thân nhân liệt sỹ được quy định như sau: Thân nhân liệt sỹ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp "Giấy chứng nhận gia đình liệt sỹ", bao gồm:
a) Cha đẻ, mẹ đẻ của liệt sỹ;
b) Vợ hoặc chồng liệt sỹ là người có quan hệ hôn nhân hợp pháp hoặc hôn nhân thực tế được pháp luật công nhận; Trường hợp vợ hoặc chồng liệt sỹ đã lấy chồng hoặc vợ khác nhưng đã nuôi con liệt sỹ đến tuổi trưởng thành hoặc chăm sóc bố, mẹ liệt sỹ khi còn sống được Uỷ ban nhân dân cấp xã công nhận thì được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng;
c) Con liệt sỹ, gồm: Con đẻ, con nuôi hợp pháp và con ngoài giá thú theo quy định của pháp luật;
d) Người có công nuôi dưỡng liệt sỹ là người đã thực sự nuôi liệt sỹ khi còn sống dưới 16 tuổi, đối xử như con đẻ, thời gian nuôi từ 10 năm trở lên.
Câu 6. Chế độ ưu đãi với thân nhân liệt sỹ được quy định như thế nào?
Trả lời: Theo quy định tại khoản 2, Điều 14 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005, thì các chế độ ưu đãi đối với thân nhân liệt sỹ bao gồm:
a) Trợ cấp tiền tuất một lần khi báo tử;
b) Trợ cấp tiền tuất hàng tháng đối với cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng của liệt sĩ, người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ; con liệt sĩ từ mười tám tuổi trở xuống hoặc trên mười tám tuổi nếu còn tiếp tục đi học; con liệt sĩ bị bệnh, tật nặng từ nhỏ khi hết thời hạn hưởng trợ cấp tiền tuất vẫn bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;
c) Trợ cấp nuôi dưỡng hàng tháng đối với cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng của liệt sĩ, người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ đang sống cô đơn không nơi nương tựa; con liệt sĩ mồ côi từ mười tám tuổi trở xuống hoặc trên mười tám tuổi nếu còn tiếp tục đi học; con liệt sĩ mồ côi bị bệnh, tật nặng từ nhỏ khi hết thời hạn hưởng trợ cấp nuôi dưỡng vẫn bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên; thân nhân của hai liệt sĩ trở lên;
d) Khi báo tử, liệt sĩ không còn thân nhân quy định tại khoản 1 Điều này thì người thừa kế của liệt sĩ giữ Bằng "Tổ quốc ghi công" được hưởng khoản trợ cấp tiền tuất một lần như đối với thân nhân liệt sĩ;
đ) Thân nhân liệt sĩ được ưu tiên giao hoặc thuê đất, mặt nước, mặt nước biển, vay vốn ưu đãi để sản xuất, miễn hoặc giảm thuế, miễn nghĩa vụ lao động công ích theo quy định của pháp luật; được hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào hoàn cảnh của từng người, khả năng của Nhà nước và địa phương;
e) Thân nhân liệt sĩ đang hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng, trợ cấp nuôi dưỡng hàng tháng được Nhà nước mua bảo hiểm y tế; điều dưỡng phục hồi sức khoẻ; cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình cần thiết căn cứ vào hoàn cảnh của từng người, khả năng của Nhà nước; khi chết thì người tổ chức mai táng được hưởng một khoản trợ cấp và mai táng phí;
g) Con liệt sĩ được ưu tiên trong tuyển sinh và tạo việc làm, ưu đãi trong giáo dục và đào tạo.